AI wordt integraal deel van ons ontwerpwerk

Auteur

Mark Westbeek

Geplaatst

23 augustus 2023

Leestijd

5 minuten

Na een deepdive in de ‘AI-zandbak’ zijn wij overtuigd: Generatieve AI tools gaan een integraal onderdeel worden van ons ontwerpwerk. AI levert waardevolle tussenresultaten, kan verrassende nieuwe verbanden leggen waar we zelf niet direct op zouden zijn gekomen. Het helpt ons werk te versnellen en om het repetitieve taken en productiewerk te verlichten.

Deepdive in AI

Eerder dit jaar heeft een aantal van onze designers zich een week ondergedompeld in de wereld van AI. Een ‘deepdive’ om een antwoord te vinden op de vraag of, en hoe, AI-tools ons kunnen helpen bij het versnellen of verbeteren van ons werk. Hoe verhoudt AI zich tot het werk van een menselijke UX-, content-, service- of visual designer? Worden we allemaal prompt designers?

We wilden geen specifieke tools testen, maar het algemene concept van Generatieve AI. We gebruikten ChatGPT, Dall-E en Midjourney (een AI-gestuurde tool die afbeeldingen genereert) voor ons onderzoek. Als leidraad hanteerden we de verschillende fasen in het designproces: ‘understand’, ‘ideate’ en ‘create’.

Een goede assistent tijdens de understand-fase

Het maken van een ontwerp begint vaak met research. Zou AI dit helemaal voor ons kunnen doen? Bijvoorbeeld een onderzoeksplan opzetten en uitvoeren, met de vraag: Hoe kan een bank de digitale experience van haar klanten verbeteren zodat zij meer selfsupporting zijn?

Het uitvoeren van een researchplan bleek tijdens de deepdive een brug te ver. ChatGPT liet weten ‘geen toegang te hebben tot relevante gegevens’. Met de laatste update van ChatGPT is dit nu wel mogelijk. Wel konden we aanbevelingen krijgen voor de diverse stappen in het research-proces. Aanbevelingen die niet heel verrassend zijn en tamelijk voor de hand liggend.

Wel konden we met hulp van AI razendsnel komen tot een representatieve set persona’s. ChatGPT kan verrassend goed verbanden leggen tussen verschillende onderwerpen binnen de organisatie die relevant zijn voor haar gebruikers. Met Midjourney konden we een persona opvallend goed visualiseren, ChatGPT genereerde hiervoor een gedetailleerde prompt. De aanbevelingen kwamen snel, maar waren té generiek en boden geen uitkomsten waar we zelf niet op gekomen zouden zijn.

Voor de ideate-fase kan AI inspireren

Kan AI ons helpen in de ideate-fase met het genereren van ideeën? We gingen aan de slag met het invoeren van prompts in ChatGPT voor het ontwerpen van een autoverzekering. Het genereren van vernieuwende concepten voor deze verzekering lukte prima, resultaten waren leuk en soms echt opvallend. Denk aan een peer-to-peer-verzekering, waarin gebruikers hun middelen bundelen, zo besparen op premies en een 'community' gaan vormen. Het bedenken van een pakkende naam eindigde in een lichte teleurstelling. Namen als ‘VerzekerNU’, ‘DekkingDirect’ of ‘PolisPartner’ zijn tamelijk oppervlakkig en generiek.

Het uitdenken van diverse user flows voor deze autoverzekering resulteerde in weinig bruikbare resultaten, met onlogische stappen in het proces. Dit is een pijnpunt: AI beantwoordt de prompt, maar vraagt niet door voor meer context. Een menselijke designer blijft doorvragen tot zij/hij echt begrijpt waar het over gaat, om zo te komen tot specifieke en vernieuwende oplossingen.

Ook bij het generen van wireframes (via DALL·E en Midjourney) viel de opbrengst tegen. Zeker, we kregen plaatjes van wireframes. Handig vooral voor mensen die niet weten wat een wireframe is, maar bevatte geen bruikbaar materiaal. Inspireren voor visual designconcepten ging via Midjourney wel een stuk beter, hier zaten opmerkelijke resultaten tussen die bruikbaar zijn als inspiratie.

Onze conclusie: AI is in de ‘ideate’-fase handig voor het verkrijgen van inspiratie, maar de resultaten waren niet specifiek genoeg om in de praktijk toe te passen.

Razendsnel in repetitieve taken

Onze content designers hebben AI op verschillende manieren ingezet in de ‘create’-fase. Met gemengde resultaten. ChatGPT kan prima een tekst omzetten van een passieve schrijfstijl naar een actieve schrijfstijl. Ook het omzetten van teksten, geschreven in de 3e persoon enkelvoud (jij-vorm), naar de 1e persoon (ik-vorm), leverde razendsnel resultaat, dat bij controle behoorlijk goed bleek te zijn.

Minder goed ging het bij het toepassen van een tone-of-voice. De woorden waarmee je de tone-of-voice omschrijft in de prompt, werden door AI gewetensvol herhaald in de geproduceerde tekst. Maar niet echt subtiel of slim. Het was meer alsof er een schot hagel werd afgevuurd op een bestaande tekst.

Ook het schrijven voor een bepaald taalniveau (bijvoorbeeld het veelgevraagde taalniveau B1) verliep niet echt goed. ChatGPT kan best teksten vereenvoudigen en dus dienen als inspiratie, maar bij controle bleek de output zeker niet altijd te voldoen aan de eisen die een bepaald taalniveau stelt. Dat kan deels komen omdat AI niet op de hoogte is van de eisen van het Europees Referentiekader. Bij Engelstalige teksten en de in de VS gehanteerde referentiekaders ging het al beter.

Goed als co-piloot in developmentwerk

Ook lieten onze developers AI los op werk in de ‘Create’-fase. Code converteren naar een ander framework ging behoorlijk goed, net als code genereren op basis van specifieke aanwijzingen. Ook het schrijven van documentatie voor componenten (een klus waar developers traditioneel tegenaan hikken) ging heel aardig.

Zijn developers dan nog wel nodig als deze taken net zo goed kunnen worden uitgevoerd door AI? Hier zeggen we volmondig ja op. Als developer moet je het mentale model van het framework goed kennen om de output te kunnen controleren en toe te passen. AI is sterk in het assisteren van de ontwikkelaar, zeker bij complexe stukken.

AI-assisted designers

Na een week deepdive kwamen we weer boven water. Met gemengde positieve resultaten en dito gevoelens over de impact van AI op het designproces. Onze conclusie: Wij zien een toekomst waarin de user experience van producten en diensten ontworpen is door AI-assisted designers. Dat staat of valt wel met een paar dingen:

Goede prompts: volsta niet met een eerste poging; vraag door, geef meer context, wees specifieker en eis gewoon kwaliteit ;-) Hoe beter wij in staat zijn prompts te formuleren, en te blijven verfijnen, hoe beter het antwoord wordt. Daarbij is het interessant om te zien of je input en output kunt ‘stapelen’. Hetzij binnen één tool (binnen ChatGPT), hetzij van de ene generatieve tool naar de andere (output van ChatGPT voeren als prompt aan Midjourney).
Design-ervaring: vooralsnog moet je rekening houden met dat het soms ook mis kan gaan, dat ChatGPT bijvoorbeeld hallucineert; of dat hij last heeft van ongewenste biases; dat moet je in de gaten houden, en corrigeren.
Geloof: dat je als designer in het ontwerpproces gebruik kunt maken van generatieve AI als je buddy. En zo een nóg betere digitale experience kunt ontwerpen. Je moet nieuwsgierig zijn en blijven zoeken naar nieuwe toepassingen, nieuwe verslimmingen op AI gebied; je moet alert moet blijven op goede kanten en ook de mindere kanten. Maar dan, ja dan, stel je eens voor wat voor verassende, mooie en betekenisvolle digitale producten en diensten we kunnen ontwerpen. Aaaiii…